Skąd wziąć kapitał na rozwój biznesu? Do 81 tys. złotych nisko oprocentowanej pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz do 24 tys. zł na stworzenie miejsca pracy można otrzymać w ramach rządowego programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie”. Na jego realizację do 2021 r. przewidziano ponad 500 mln złotych. Jak się dobrać do tych pieniędzy?
Anna Żeromińska, 28-letnia absolwentka kulturoznawstwa z Opola, podróżniczą pasję postanowiła połączyć z własnym biznesem. Tak narodził się pomysł na założenie mobilnej kawiarni serwującej kawę prosto z ekspresu zamontowanego na… rowerze. Zamiast budować biznes od zera, postawiła na franczyzę, którą również można sfinansować z pieniędzy programu.
– W Poznaniu działała już firma Bike Cafe, która stworzyła mobilne kawiarnie rowerowe. Postanowiłam więc nawiązać z nią współpracę – wyjaśnia.
Środki na rozkręcenie biznesu zdobyła dzięki nisko oprocentowanej pożyczce udzielanej w ramach programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie”.
– Otrzymane 70 tysięcy złotych w większości przeznaczyłam na zakup trójkołowego roweru z mobilną kawiarnią, sprzętu niezbędnego do parzenia kawy, a także przyczepy samochodowej umożliwiającej mi zabranie rowerowej kawiarni w dalsze trasy – wylicza Anna Żeromińska.
Dlaczego zdecydowała się na pożyczkę?
– Nie miałam własnych pieniędzy na rozpoczęcie działalności, a chciałam szybko ją rozwinąć i zacząć w końcu normalnie zarabiać. Nie znalazłam też dotacji, z której mogłabym pozyskać wsparcie bezzwrotne. Koszt pożyczki w programie okazał się znacznie mniejszy od kredytu komercyjnego oferowanego na rozwój firmy przez banki – tłumaczy młoda przedsiębiorczyni.
Preferencyjne wsparcie
– Program „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” został stworzony przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego właśnie po to, by dać szansę na prowadzenie działalności gospodarczej tym, którzy nie mają własnego kapitału na jej rozpoczęcie. Co ważne, mogą to być bardzo młode osoby, dopiero szukające swojego miejsca na rynku pracy – tłumaczy ideę wsparcia Anna Gajewska, dyrektor w Departamencie Programów Europejskich BGK, instytucji, która koordynuje realizację przedsięwzięcia.
Celem jest rozwój przedsiębiorczości i zwiększenie zatrudnienia poprzez udzielanie preferencyjnych pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej i tworzenie miejsc pracy oraz prowadzenie szkoleń i doradztwa dla początkujących przedsiębiorców.
– Stosunkowo wysoka kwota pożyczki na biznesowy start, niskie oprocentowanie nieosiągalne w przypadku komercyjnych pożyczek bankowych i korzystne warunki spłaty (w tym możliwość skorzystania z rocznej karencji w spłatach) sprawiają, że jest to jedyna tak atrakcyjna oferta pożyczkowa na rynku – mówi Gajewska.
Ze względu na swój preferencyjny charakter, wsparcie stanowi uzupełnienie szeroko opisywanego programu finansowania de minimis.
Pożyczki w ramach programu są udzielane z przekazanych przez MPiPS do BGK środków pochodzących z Funduszu Pracy oraz z przychodów ze sprzedaży udziałów i akcji należących do Skarbu Państwa.
Od 2013 roku program był realizowany w formie pilotażowej w województwach mazowieckim, świętokrzyskim i małopolskim. Resort pracy oraz BGK chciały przetestować sposób i zasady udzielania pożyczek, by potem wprowadzić je w pozostałych regionach. Do końca marca 2015 roku zostało zawartych 171 umów pożyczki na kwotę prawie 9,8 mln złotych.
17 listopada 2014 r. ruszyła II edycja programu, która objęła już całą Polskę. Z preferencyjnego wsparcia mogą obecnie korzystać absolwenci szkół i uczelni wyższych do czterech lat od otrzymania dyplomu, studenci ostatniego roku studiów I i II stopnia, a także bezrobotni zarejestrowani w urzędach pracy.
– W ciągu pierwszych czterech miesięcy funkcjonowania ogólnopolskiego programu 419 osób rozpoczęło prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Ponadto udzielono 18 pożyczek na utworzenie miejsc pracy dla osób bezrobotnych. Łączna wartość już rozdysponowanych środków to 26,1 mln złotych. Wśród udzielonych pożyczek można wyróżnić dwa czołowe sektory działalności: usług (53,5 proc. udzielonych pożyczek) oraz handlu (29,4 proc.). Ogółem w programie złożono 1110 wniosków o pożyczkę, łącznie na kwotę 68 mln zł – wylicza Janusz Sejmej, rzecznik prasowy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Zainteresowanie preferencyjnymi pożyczkami jest bardzo duże. Niektórzy pośrednicy finansowi już po kilku miesiącach realizacji programu musieli wystąpić o udzielenie kolejnej puli finansowania.
Jak zapowiada resort pracy, w najbliższych latach na program przeznaczone zostanie ponad 500 mln zł i będzie on realizowany przynajmniej do 2021 roku. Zasilą go także środki pochodzące ze zwrotu pożyczek, wraz z oprocentowaniem.
Tysiące na start
Pierwsze biznesy powstające w programie są bardzo różne. Jest wśród nich miejsce na te mniej unikalne – jak tradycyjny zakład fryzjerski, sklep z bielizną czy stacjonarna kawiarnia lub restauracja. Ale zdarzają się również bardziej oryginalne pomysły, jak stworzenie pokojów gier i łamigłówek, produkcja silników kolekcjonerskich czy organizacja kameralnych wędrówek konnych.
W ramach programu na rozpoczęcie działalności gospodarczej można otrzymać do 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia w Polsce, czyli obecnie nieco ponad 81 tys. zł.
Co ważne, o taką formę wsparcia mogą się także ubiegać osoby, które zamierzają prowadzić firmę wspólnie – w formie spółki cywilnej. Każda z nich może wówczas ubiegać się o udzielenie maksymalnej wysokości pożyczki, ale w takim przypadku każda z nich musi przedstawić osobne zabezpieczenie spłaty długu.
O pożyczkę mogą się również starać ci, którzy wcześniej prowadzili działalność gospodarczą. Poprzednia działalność musi być jednak zamknięta co najmniej 12 miesięcy przed złożeniem wniosku pożyczkowego.
Oczywiście nie jest to program polegający na rozdawaniu pieniędzy. Procedury uzyskania wsparcia są ustalone i przypominają nieco procedury ubiegania się o finansowanie biznesu w banku, ale to konieczność. Najistotniejszą i najbardziej atrakcyjną częścią propozycji jest koszt pożyczki, dla którego warto poświęcić czas na odpowiednie przygotowanie. Oprocentowanie pożyczki w ramach programu wynosi 0,25 stopy redyskonta weksli NBP, czyli obecnie jest to 0,44 proc. w skali roku! Wysokość oprocentowania jest ustalana na etapie zawierania umowy i jest stała w całym okresie finansowania. Pożyczkobiorca nie ponosi prowizji i opłat za czynności związane z udzieleniem i obsługą pożyczki.
– Spłatę długu można odroczyć do 12 miesięcy. W tym okresie karencji płaci się tylko odsetki. Na przykład dla kredytu w maksymalnej kwocie miesięczna rata wynosi około 30 złotych – wylicza Anna Gajewska z BGK.
Całą pożyczoną kwotę wraz z odsetkami trzeba zwrócić w ciągu siedmiu lat od otrzymania pożyczki (z karencją włącznie). Można to jednak zrobić wcześniej bez ponoszenia dodatkowych kosztów.
Prosty wniosek
Wniosek o udzielenie pożyczki należy składać u jednego z pośredników finansowych wyłonionych przez BGK na terenie całego kraju. Mapa z kontaktami znajduje się na stronie wsparciewstarcie.bgk.pl. Przy ubieganiu się o przyznanie pożyczki istotne jest miejsce prowadzenia planowanej działalności gospodarczej, a nie zakończenia edukacji czy zamieszkania.
Już na etapie przygotowania wniosku pożyczkowego można skorzystać z darmowych konsultacji oraz wsparcia w jego sporządzeniu.
– Choć sam wniosek jest bardzo prosty, to wielu początkujących przedsiębiorców ma problemy z przygotowaniem biznesplanu i określeniem ryzyka związanego z prowadzeniem działalności – zauważa Joanna Wardzińska z Towarzystwa Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych TISE SA, odpowiedzialnego za udzielanie pożyczek w województwach mazowieckim i łódzkim. – Osobie, która się z nami kontaktuje, już na wstępnym etapie przygotowania wniosku pożyczkowego zadajemy wiele pytań, które mają na celu ukierunkowanie jej i skłonienie do głębszego rozważenia swojej koncepcji na biznes – przyznaje.
We wniosku przyszły przedsiębiorca przedstawia swój pomysł, uproszczoną analizę rynku, przygotowuje kosztorys planowanych wydatków oraz przedstawia formę zabezpieczenia spłaty pożyczki.
– Jest nim weksel in blanco beneficjenta i poręczenie osoby fizycznej, ale dopuszczalne są także inne formy zabezpieczenia, np. cesja ubezpieczenia – wymienia Anna Gajewska.
Do 24 tysięcy na etat
W ramach programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” można także otrzymać pożyczkę na utworzenie miejsca pracy dla osoby bezrobotnej, w tym bezrobotnej skierowanej przez powiatowy urząd pracy.
O takie środki mogą się ubiegać osoby, które skorzystały z pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej, oraz podmioty takie jak funkcjonujący na rynku przedsiębiorcy, żłobki, niepubliczne szkoły i przedszkola. Wysokość wsparcia na utworzenie jednego miejsca pracy nie może przekroczyć sześciokrotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia, czyli obecnie około 24 tys. złotych.
– Firma ubiegająca się o pożyczkę na utworzenie stanowiska pracy może sama wskazać osobę zarejestrowaną w urzędzie pracy i mającą pożądane kwalifikacje – podpowiada Anna Gajewska.
Przyznaje, że dopuszczalne jest także zatrudnienie osoby, która nie została wskazana przez urząd.
Przedsiębiorca ma trzy lata na spłatę takiej pożyczki. Jej oprocentowanie jest takie samo jak w przypadku pożyczki na rozpoczęcie działalności. W przypadku osób, które skorzystały wcześniej z pożyczki na rozpoczęcie działalności, po utrzymaniu stanowiska pracy przez rok i przy terminowych spłatach zadłużenia mogą ubiegać się o umorzenie pozostałej do spłaty pożyczki na utworzenie miejsca pracy.
Darmowe szkolenia
Firma, która powstała dzięki preferencyjnej pożyczce, musi utrzymać się na rynku przynajmniej rok. Jeśli upadnie wcześniej, będzie musiała jednorazowo zwrócić całość zadłużenia. Z kolei w przypadku gdy przedsiębiorstwo przestanie istnieć między pierwszym a trzecim rokiem działalności, oprocentowanie jego pożyczki automatycznie wzrośnie do stopy referencyjnej Komisji Europejskiej.
W praktyce oznacza to spłatę długu na zasadach komercyjnych. W zwiększeniu żywotności młodych firm mają jednak pomóc przewidziane w programie darmowe szkolenia oraz doradztwo, które prowadzą pośrednicy finansowi.
– Decydując się na wejście w program „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie”, pomyśleliśmy, że powinniśmy być takim „przedszkolem”, w którym młodzi przedsiębiorcy będą mogli się nauczyć, jak prowadzić biznes i jak go prezentować w przyszłych rozmowach z bankami – mówi Joanna Wardzińska.
– Młodzi ludzie rozpoczynający działalność po otrzymaniu pożyczki zwykle już w pierwszych miesiącach muszą zweryfikować przyjęte przez siebie założenia i często radykalnie zmienić strategię. W tym miejscu wkraczają mentorzy biznesowi, którzy mogą ich wspierać w rozwoju w tym trudnym okresie – wyjaśnia Adrian Migoń, prezes Youth Business Poland.
Jakie warunki trzeba spełniać, aby otrzymać pożyczkę z programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie”?
1. W okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku nie można prowadzić działalności gospodarczej.
2. W dniu składania wniosku o pożyczkę nie można być zatrudnionym ani wykonywać innej pracy zarobkowej.
3. W okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o pożyczkę nie można być skazanym za przestępstwa gospodarcze.
4. W okresie obejmującym bieżący i poprzedzające go dwa lata kalendarzowe nie można uzyskać pomocy przekraczającej 200 tysięcy euro.
5. Trzeba się zobowiązać do niezawieszania działalności w okresie 12 miesięcy po dniu jej rozpoczęcia i do wykorzystania środków pożyczki zgodnie
z przeznaczeniem.
6. Należy się zobowiązać do poddania się kontroli, w tym dokonywanej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Bank Gospodarstwa Krajowego, pośrednika finansowego lub inne uprawnione podmioty w zakresie prawidłowości wykorzystania środków pożyczki.
7. Koniecznie trzeba przechowywać dokumentację związaną z udzieloną pożyczką przez 10 lat od podpisania umowy.
Źródło – Forbes
