• 19

    01 2016

  • Moc społecznych interakcji

Finansowanie społecznościowe, czyli crowdfunding, systematycznie zyskuje na popularności. Kilka razy w roku pojawiają się rekordy dotyczące wysokości dofinansowania i szybkości w osiąganiu zakładanego celu. To ośmiela kolejnych projektodawców, którzy proponują coraz więcej ciekawych pomysłów, a społeczność chętnie je podchwytuje i finansuje.

Finansowanie startupów i projektów przez „tłum” jest coraz częściej wykorzystywanym sposobem zbierania kapitału przez przedsiębiorstwa i organizacje. Dzięki platformom crowdfundingowym firmy zwracają się z prośbą o przekazanie środków na rozwój, a także sprawdzają, czy ich pomysł na produkt bądź usługę ma szansę znaleźć odpowiedni popyt, zanim jeszcze zostanie uruchomiona produkcja na dużą skalę. Według ostatnich danych firmy Massolution, w 2015 r. platformy crowdfundingowe zbiorą na całym świecie prawie 30 mld euro (por. infografikę) – ponad dwukrotnie więcej niż rok wcześniej, kiedy było to 14,5 mld euro. Aż trudno uwierzyć, że jeszcze w 2011 r. działające wówczas platformy zanotowały roczne obroty rzędu zaledwie 1 mld euro.

Zdecydowanie największym rynkiem jest Ameryka Północna – w 2014 r. zebrano tam 7,3 mld euro. Na drugim miejscu klasyfikuje się Azja z 2,6 mld euro. Z kolei społeczność europejska zebrała w ubiegłym roku fundusze w wysokości prawie 2,5 mld euro, z czego 1,9 mld w samej Wielkiej Brytanii. To właśnie ten rynek przoduje na naszym kontynencie, także w przeliczeniu na mieszkańca: 29,73 euro przy średniej europejskiej 1 euro (z wyłączeniem Wielkiej Brytanii). Na drugim miejscu znalazła się Francja (152 mln euro) i Niemcy (139 mln euro). Warto też zwrócić uwagę na niezwykły wzrost na rynku holenderskim. W przeliczeniu na osobę, Holendrzy na finansowanie społecznościowe wydają w Europie najwięcej (prawie 4 euro) po Wielkiej Brytanii. W 2014 r. zebrano 63 mln euro na wsparcie firm i projektów. Tym samym po raz drugi z rzędu podwoiła się kwota, jaką inwestorzy wsparli projekty. Z tej sumy aż 50 mln euro zainwestowano w przedsiębiorstwa, głównie start-upy. Firmy przeciętnie zebrały 85 tys. euro, kreatywne projekty ok. 7 tys. euro, a projekty społeczne czy charytatywne prawie 10 tys. euro. Większość prognoz wskazuje, że w kolejnych latach rynek ten będzie się dalej dynamicznie rozwijać. Nowością w tym kraju jest coraz aktywniejsza rola gmin w stymulowaniu lokalnych działań crowdfundingowych w takich dziedzinach, jak opieka społeczna i rynek nieruchomości.

Siła Kikckstartera

Większość pieniędzy zebranych w ramach finansowania społecznościowego przeznaczonych jest na rozwój najczęściej nowo powstałych przedsiębiorstw. Jednak najwięcej emocji i uwagi dostarcza finansowanie projektów kreatywnych. W tej specjalizacji absolutnym liderem jest amerykańska platforma Kickstarter. W 2014 r. ponad 3,3 mln osób z niemal wszystkich krajów świata zainwestowało przeszło pół miliarda dolarów w 22 252 kreatywne projekty. To właśnie na Kickstarterze padają rekordy, o których głośno jest potem w światowych mediach. Osiągnięcie tu sukcesu oznacza nie tylko pieniądze, ale też prestiż i zdobycie zaufania inwestorów. Nic zatem dziwnego, że firmy powracają na tę platformę z kolejnym swoim pomysłem. Kluczem uzyskania powodzenia jest połączenie sztuki z technologią. W pierwszej dziesiątce największych projektów w historii tej platformy są gry, nowinki technologiczne i ambitne projekty kulturalne.

Rekordzista Star

Star jest dziełem Chrisa Robertsa, jednego z największych twórców gier komputerowych, mającego na swoim koncie takie sukcesy, jak Wing Commander i Freelancer. Założyciel studia Cloud Imperium Games postawił sobie za cel połączenie najlepszych cech gatunku space-sim (symulatory statków kosmicznych) z możliwościami, jakie stwarzają współczesne komputery PC i silnik CryEngine 3 (jest on częścią kodu gry komputerowej, odpowiedzialną za interakcję poszczególnych elementów). Realizacja tego zadania stała się możliwa przede wszystkim dzięki wsparciu samych fanów, którzy dotychczas zainwestowali w grę niemal 100 mln dolarów, czyniąc ją jednym z największych crowdfundingowych projektów w dziejach. Cloud Imperium Games rozpoczął zbiórkę pieniędzy na rozwój gry w październiku 2012 r., najpierw poprzez swoją stronę internetową, a kilka tygodni później ruszyła kampania na platformie Kickstarter. Uzbierane fundusze szybko przekroczyły założone cele. 17 listopada, dwa dni przed zamknięciem kampanii, pobity został rekord uzbieranych poprzez crowdfunding pieniędzy na grę komputerową – przeszło 4,2 mln dolarów. Na zakończenie kampanii zebrana kwota urosła do 6,2 mln dolarów. Zbiórka pieniędzy jest nadal kontynuowana przez stronę internetową gry. Według ostatnich danych (sierpień 2015 r.), finansowanie przekroczyło 88 mln dolarów. Tym samym Star jest największym projektem realizowanym przy pomocy finansowania społecznościowego.

Jaka jest geneza tego sukcesu? Ciekawy jest już sam pomysł. Akcja gry toczy się w XXX wieku, kiedy to mieszkańcy Ziemi rozpoczęli kolonizację kosmosu, spotykając na swojej drodze nieznane wcześniej istoty. Kolonizatorzy powrócili do rozwiązań z cesarstwa rzymskiego pod względem cywilizacyjnym, społecznym i kulturowym, tworząc strukturę polityczną o nazwie Zjednoczone Imperium Ziemskie (United Earth Empire). Gracz wciela się w rolę pilota gwiezdnego statku i przemierza odległe zakątki wszechświata, walcząc z przeciwnikami, wykonując rozmaite misje, transportując ładunki, zajmując się handlem itd. Wraz z nabywanym doświadczeniem rosną umiejętności bohatera, a za pozyskiwane bogactwa można zmodernizować posiadane statki lub kupić nowe modele. Star bazuje na hybrydowym modelu biznesowym. Oznacza to, że gra wymaga jednorazowego zakupu, a dodatkowo gracze mogą skorzystać z systemu mikropłatności, by nabywać rozmaite przedmioty, modyfikacje czy usługi.

Oprócz świetnego pomysłu i perfekcyjnego wykonania twórcy Star doskonale poznali też funkcjonowanie platform społecznościowych. Fani są świadkami stałego rozwoju, łatwo więc dochodzą do wniosku, że każdy dorzucony dolar może sprawić, że gra stanie się jeszcze ciekawsza i doskonalsza pod względem technicznym i merytorycznym. Mają ogromne zaufanie do twórców, którzy swój czas, wiedzę i umiejętności oraz zainwestowane pieniądze przeznaczają w tworzenie coraz lepszego produktu. Doceniają takie nowinki, jak m.in. zaawansowany technicznie silnik, dopracowany system fizyki, który umożliwił wierne odwzorowanie zachowania obiektów, pojazdów i urządzeń z uwzględnieniem zmiennych sił grawitacji. Warto nadmienić, że na potrzeby produkcji Cloud Imperium Games zainwestował w budowę własnego studia. Duża część inwestorów także uczestniczy w tej grze – są częścią wielkiego sieciowego uniwersum zamieszkanego przez tysiące graczy. I za to poczucie też płacą.

Pebble – tegoroczny hit

Inteligentny zegarek Pebble nie jest produktem dużej firmy. Pewnie nie zdobyłby rynku, a może w ogóle na niego nie trafił, gdyby nie 85 tys. osób, które wpłaciły pieniądze na jego produkcję. Pomysłodawcy zebrali ponad 20 mln dolarów, wielokrotnie przekraczając zakładany cel 500 tys. dolarów. To drugi sukces crowdfundingowy firmy, która od 2011 r. koncentruje się na produkcji i rozwoju inteligentnych zegarków. W 2012 r. zebrała na platformie Kickstarter ponad 10 mln dolarów, co było wtedy absolutnym rekordem. Zakładany cel (100 tys. dolarów) został osiągnięty w 6 dni, a ówczesny rekord (4,7 mln dolarów) przekroczony został miesiąc przed zamknięciem zbiórki. Po drodze pobity został rekord szybkości – 1 mln dolarów w mniej niż godzinę.

Polskie akcenty

Niewiele niestety można znaleźć sukcesów odniesionych na platformie Kickstarter przez Polaków. W 2012 r. reżyser Sławomir Grünberg po wielu niepowodzeniach w szukaniu dofinansowania (m.in. z TVP i Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej) na produkcję filmu „Karski i władcy ludzkości”, zdecydował się pozyskać kapitał poprzez platformę crowdfundingową. opowiada o emisariuszu Państwa Podziemnego, który z narażeniem życia zebrał i przekazał Aliantom świadectwa zagłady Żydów. Grünbergowi udało się zgromadzić bogaty materiał fotograficzny, a także ponad 40 godzin wywiadów z Karskim, zrealizowanych przez media przez wiele lat, w tym ponad 8 godzin rozmów, które nigdy nie były publikowane. Materiał archiwalny i dokumentalny reżyser połączył ze scenami fabularyzowanymi zrealizowanymi w cyfrowej technice animacji rotoskopowej. W październiku 2014 r. producenci filmu osiągnęli zakładany cel i pozyskali 25 tys. dolarów, które w znacznym stopniu przyczyniły się do powstania tego ważnego dokumentu.

We wrześniu 2015 r. na tej samej platformie (Kickstarter) trwała zbiórka pieniędzy na inny wojenny – „Dywizjon 303”, opowiadający o bohaterskich polskich pilotach. Realizacji podjął się Tomasz Magierski, absolwent Łódzkiej Akademii Filmowej. Celem jest zebranie 30 tys. dolarów. Trzymamy kciuki!

Możliwość pozyskania od internautów kapitału na start lub rozwój innowacyjnej działalności gospodarczej ułatwia serwis crowdangels.pl, dofinansowany z projektu „InnoFund – kapitał na innowacje”, realizowany przez Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Jest to pierwsza w Polsce platforma umożliwiająca społecznościowe finansowanie przedsięwzięć biznesowych. Skorzystali z niej m.in. pomysłodawcy internetowego rynku alkoholi regionalnych. Na rozwój swojego projektu potrzebowali 50 tys. zł, w zamian oferowali 20% udziałów w projekcie. Na uzyskanie zakładanej sumy mieli 70 dni, ale pełną kwotę potrzebną na otwarcie spółki uzyskali już po 50 dniach. Twórcy internetowego rynku alkoholi regionalnych kontynuowali zbiórkę pieniędzy, oferując większą pulę udziałów. Udało im się zebrać prawie 77 tys. zł od 33 inwestorów. Jak twierdzą projektodawcy, bez wsparcia społecznościowego ich debiut byłby znacznie trudniejszy.

Według raportu Banku Światowego, globalny rynek crowdfundingu ma wzrosnąć do ok. 90-95 mld dolarów w 2025 r. Liczymy, że Polska będzie coraz większą jego częścią.

Autor: Andrzej Szoszkiewicz

Cały artykuł dostępny na stronie Portalu Innowacji

Two successful entrepreneurs using laptop and tablet in front of futuristic interface with global financial statistics

Two successful entrepreneurs using laptop and tablet in front of futuristic interface with global financial statistics