Systemy inteligentnego sterowania budynkami nie są nowością na naszym rynku. To rozwiązania rozwijane i wdrażane od dawna. Jak prognozuje dr inż. MAREK PAWŁOWSKI z Katedry Aparatów Elektrycznych Politechniki Łódzkiej, prawdziwy boom w ich zastosowaniu nastąpi w ciągu najbliższych pięciu lat.
Realizacją projektu związanego z inteligentnymi budynkami Politechnika Łódzka zajęła się już 10 lat temu. Każdy określany tym mianem obiekt musi mieć system odpowiedzialny za integrację i zarządzanie większością zasobów znajdujących się w obrębie budynku. Na tym nie koniec. Ważne jest także to, w jaki sposób taki obiekt oddziałuje na użytkowników. Z definicji powinien utrzymywać stabilne parametry środowiska wewnętrznego i pozwalać na łatwą ich adaptację do zmiennych potrzeb użytkowników, zapewniać pełną kontrolę i ochronę zasobów budynku oraz nadzór nad funkcjonowaniem całości obiektu.
Z kolei w samym projektowaniu inteligentnych budynków ważnymi pojęciami są: efektywność, ekonomia i ekologia, co oznacza, że taki budynek powinien zużywać jak najmniej energii, być tani w utrzymaniu i nie zanieczyszczać środowiska. – Budownictwo jest trzecim po przemyśle i transporcie odbiorcą zużycia energii końcowej. Jeśli automatyka budynkowa i inteligentne systemy są w stanie zmniejszyć zużycie energii o 20 do 40 proc., to wiadomo, że ta gałąź musi się rozwijać i że będzie wspierana przez państwo – mówi Marek Pawłowski.
MĄDRA EDUKACJA
Do realizacji takich inwestycji są potrzebni fachowcy – integratorzy systemów, którzy będą w stanie wszystko zaplanować i przekazać odpowiednie informacje architektowi, projektantowi i wykonawcy. Właśnie takich specjalistów kształci od 2015 roku Politechnika Łódzka, na pierwszym w Polsce i jedynym na poziomie studiów inżynierskich kierunku systemy sterowania inteligentnymi budynkami. Jest on realizowany we współpracy Wydziałów: Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki; Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska oraz Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska.
W czerwcu bieżącego roku zostało otwarte laboratorium Smart Home Grenton, które pozwoli na włączenie do programu nauczania najnowszych rozwiązań z zakresu inteligentnych systemów automatyki budynków. Studenci będą uczyć się koncepcji, projektowania oraz programowania tych systemów. Firma Grenton jest jednym z wiodących projektantów i producentów innowacyjnych systemów automatyki budynkowej. – Umowa, którą Katedra Aparatów Elektrycznych podpisała z firmą, dotyczy nie tylko wyposażenia stanowisk dydaktycznych. Umożliwia także odbywanie staży i praktyk czy też realizację prac dyplomowych we współpracy z Grentonem – mówi Marek Pawłowski, jeden z twórców laboratorium. – Z punktu widzenia uczelni ważne jest również to, że firma stała się partnerem i konsultantem programu kierunku studiów. Dla nas jest to najlepszy feedback; wiemy, jacy absolwenci są potrzebni w tej branży – dodaje.
TYSIĄC ABSOLWENTÓW
Laboratorium Smart Home Grenton jest jednym z elementów projektu, który na Politechnice Łódzkiej rozpoczął się w 2008 roku. Właśnie wtedy obecny kierownik Katedry Aparatów Elektrycznych, profesor Piotr Borkowski, rozpoczął prace związane z tematyką inteligentnych budynków. Z kolei Marek Pawłowski był pierwszym doktorantem, który zainteresował się tym tematem.
W laboratorium, które powstało najpierw w ramach unijnego projektu, zostało przeszkolonych ponad tysiąc osób. W kolejnych latach powstały jeszcze dwa laboratoria. – Smart Home Grenton jest więc czwartym, w którym kształcimy studentów – mówi Pawłowski. – To dobre rozwiązanie nie tylko dla naszej uczelni i studentów, lecz także dla firmy, zyskującej możliwość współpracy z jednostką naukową, w której systemy automatyki budynkowej są tak rozwijane – dodaje.
Nowe laboratorium zostało wyposażone w sterowniki firmy Grenton, co umożliwi wizualizację skutków działania systemu w rzeczywistym obiekcie. Studenci zdobędą bardzo konkretną, praktyczną wiedzę, którą będą mogli wykorzystać w przyszłej pracy zawodowej.
INTELIGENTNA SPECJALIZACJA
Systemy inteligentnego sterowania budynkami to bardzo rozwojowa dziedzina. Jeszcze 10 lat temu, jak wspomina Marek Pawłowski, samo hasło „inteligentny” miało wymiar bardziej marketingowy niż odnoszący się do zdolności systemów. – Definicja słowa „inteligencja” to, według słownika PWN, zdolność uczenia się rzeczy nowych i reagowania na nie w nowy sposób. I dziesięć lat temu, kiedy zaczynaliśmy prace z automatyką budynkową, faktycznie hasło inteligentny było trochę na wyrost. Dziś zaawansowane systemy zarządzania obiektem mogą mieć zaimplementowane algorytmy wykorzystujące sieci neuronowe oraz logikę rozmytą. Na rynek wprowadzane są systemy, które mają zdolność uczenia się – mówi Pawłowski.
Dynamiczny rozwój systemów inteligentnego sterowania budynkami oznacza coraz 
większe zapotrzebowanie na wysokiej klasy fachowców. Nowy kierunek na Politechnice Łódzkiej stanowi więc odpowiedź na potrzeby rynku. Kierunek jest trudny. Jak twierdzi Marek Pawłowski, dzięki tej opinii trafiają tu bardzo ambitni i z roku na rok coraz lepsi studenci. Ci, którzy zaczynali studia w 2015 roku, kończą obecnie VI semestr. Podczas pierwszego naboru uczelnia przyjęła 60 osób. Do obecnego etapu dotrwało 18. To potwierdza opinię, że poziom nauczania jest bardzo wysoki, a wymagania – duże. – Zaczyna się okres praktyk i już widać zainteresowanie współpracą z naszymi studentami – mówi Pawłowski.
Systemy sterowania inteligentnymi budynkami to kierunek, który wpisuje się w realizację Krajowej Inteligentnej Specjalizacji, podjętej jeszcze przez Ministerstwo Gospodarki. Polega ona na określeniu priorytetów gospodarczych w obszarze prac badawczych, rozwojowych i innowacyjności. Inteligentne specjalizacje mają przyczyniać się do transformacji gospodarki krajowej poprzez jej unowocześnianie, przekształcanie strukturalne, zróżnicowanie produktów i usług oraz tworzenie innowacyjnych rozwiązań społeczno-gospodarczych. •
Zdjęcia: Paweł Ławreszuk
Ten oraz inne artykuły dostępne są w nr 4 2018 Łódź Kreuje Innowacje.
