Jedyne takie miejsce w Polsce

Historia komiksu w Polsce sięga początku XX wieku. Historia obiektu, w którym niebawem zagości jedyne w naszym kraju i unikatowe na skalę europejską Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej, zaczęła się kilkanaście lat wcześniej. Polscy pasjonaci komiksu czekali na to wyjątkowe miejsce prawie 30 lat.

Te z pozoru niezwiązane ze sobą informacje składają się w logiczną całość. Miejsce, o którym piszemy, to wyłączona z użytkowania w 2000 roku łódzka elektrociepłownia EC1 przy ul. Targowej, która jest rewitalizowana i rozbudowywana. Rozpoczęcie prac na jej terenie umożliwiła decyzja Rady Miejskiej z 2008 roku, powołująca do życia instytucję „EC1 Łódź – Miasto Kultury”. Budynki zostały poddane renowacji i modernizacji, by stworzyć tam przestrzeń twórczą, miejsce wydarzeń kulturalnych i artystycznych.

W zachodniej części kompleksu znalazło swoje miejsce Centrum Nauki i Techniki ze stałymi wystawami, tzw. ścieżkami edukacyjnymi: energetyczną, historii cywilizacji i nauki oraz „Mikroświat – Makroświat”. Wschodnią część kompleksu zajęło Narodowe Centrum Kultury Filmowej z trzema salami kinowymi, interaktywną wystawą poświęconą technologiom filmowym oraz ośrodkiem udzielającym kompleksowej pomocy filmowcom – Łódź Film Commission. Swoje miejsce znalazło tam również planetarium.

Obecnie, dzięki wsparciu władz miasta i funduszom unijnym, jest modernizowana i rozbudowywana ostatnia, południowo-wschodnia część kompleksu. Są to budynki dawnych warsztatów, w których po zakończeniu prac będzie się mieścić, unikalne nie tylko w skali Polski, lecz także Europy, Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej. Grant przyznany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – „Regionalne kolekcje sztuki współczesnej” – pozwoli z kolei na rozbudowę pierwszej w Polsce instytucjonalnej kolekcji rodzimej sztuki komiksowej, gromadzonej przez Wydział Komiksu i Narracji Interaktywnej EC1 Łódź.

30 LAT TEMU

Historia tej idei ma swój początek w 1991 roku, kiedy z inicjatywy powstałego rok wcześniej Stowarzyszenia Twórców „Contur”, skupiającego rysowników komiksu, po raz pierwszy zorganizowano w Łodzi Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier Komputerowych.
Jak wspomina Adam Radoń, dyrektor i dobry duch tej inicjatywy, „historia festiwalu zaczęła się w Łódzkim Domu Kultury”. Właśnie tam odbywały się kolejne edycje tego wydarzenia. Po pięciu latach festiwal dzięki przychylności władz miasta przeniósł się do Łódzkiego Centrum Komiksu, które postało przy ul. Piotrkowskiej 28. Pieczę nad inicjatywą objął wówczas Dom Literatury. Adam Radoń wspomina ten etap jako przejściowy. – Chcieliśmy przyzwyczajać łodzian do tego, że komiks w tym mieście będzie obecny – mówi. – W tym samym czasie, kiedy zaczynaliśmy na Piotrkowskiej, już trwały pierwsze prace projektowe z Urzędem Miasta, rozmawialiśmy o Nowym Centrum Łodzi i o tym, co się tam znajdzie – dodaje. I tak powstała koncepcja nowego Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej.
Jej realizacja nie byłaby jednak możliwa bez wsparcia prezydent Hanny Zdanowskiej, której bardzo zależało na powstaniu tej unikalnej placówki kultury, a także Błażeja Modera, dyrektora „EC1 – Łódź Miasto Kultury”. Łączny koszt jej ostatniego etapu wyniósł 21 mln złotych, z czego 16 stanowiło dofinansowanie unijne. Pozostałą kwotę wniosło miasto.

W NOWYCH MURACH

– Powstało trójprzymierze, które doprowadziło do tego, że dziś trwa budowa – mówi Adam Radoń i wspomina, że pierwsze rozmowy i negocjacje z potencjalnymi inwestorami rozpoczął 15 lat temu. Dobrze się stało, że poszukiwania nowej siedziby zbiegły się w czasie z rozbudową i rewitalizacją EC1. Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej dopełnia bogatą ofertę kulturową tej placówki.
Na trzech kondygnacjach ostatniej części historycznego obiektu powstanie przestrzeń z interaktywnymi ekspozycjami edukacyjnymi. Parter i pierwsze piętro zajmie świat gier, gdzie będzie można zobaczyć, jak się je tworzy, oraz sala retro z popularnymi grami. Drugie piętro to strefa komiksu. Oglądający interaktywne wystawy edukacyjne będą mieli możliwość zapoznania się z tajnikami pisania scenariusza, wymyślania bohaterów czy komponowania kadrów i plansz. Dodatkową atrakcją będzie możliwość samodzielnego stworzenia komiksu. W budynku powstaną również czytelnie, sale spotkań, wystawy stałe i czasowe, a także kawiarnia i sklep. Specjalną atrakcją będzie sala wirtualnej rzeczywistości.

– Łódź doceniła prawie 30 lat obecności festiwalu, a nasza konsekwencja i determinacja w realizacji planów i zamierzeń przyniosła oczekiwany efekt – mówi Adam Radoń i podkreśla pomoc, jakie otrzymał od miasta i od EC1. – Jako pomysłodawca mam ogromną wiedzę merytoryczną na temat tego, co powinno się znaleźć w takim centrum – mówi. – Potrzebujemy jednak wsparcia specjalistów od funduszy europejskich, od realizacji projektów unijnych, a wreszcie – specjalistów od całego procesu inwestycyjnego. I to wszystko gwarantuje EC1 – dodaje.
Budowa zakończy się w 2019 roku. – Jej pierwszy etap, czyli rewitalizację, budowę i nadbudowę, wykonuje warszawska firma Erekta. Niebawem ogłosimy postępowanie na wyposażenie Centrum – wyjaśnia Adam Radoń.

SPEŁNIENIE MARZEŃ

Powstanie Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej jest spełnieniem marzeń pomysłodawcy i kierownika tego przedsięwzięcia, który przez lata obserwował rosnące zainteresowanie tego typu działalnością.
– Festiwal wychował całe pokolenie polskich twórców komiksu i gier komputerowych. Ludzie, którzy tworzą dziś gry komputerowe, filmy animowane albo są uznanymi twórcami komiksów, swoją przygodę z tym światem zaczynali w Łodzi. Praktycznie wszyscy, którzy coś znaczą na tym rynku, byli uczestnikami łódzkich spotkań z komiksem – mówi Adam Radoń. Stąd wywodzi się m.in. Adam Badowski, szef studia CD Projekt RED, w którym powstała m.in. seria gier o Wiedźminie. We współpracy z tym studiem Adam Radoń od dwóch lat organizuje imprezę towarzyszącą głównemu festiwalowi – Promised Land Art Festival.
W jego ramah są prowadzone liczne wykłady, panele dyskusyjne, pokazy i warsztaty sztuki cyfrowej i tradycyjnej. To pokazuje kierunek rozwoju Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej. – Będziemy szukali nowych pomysłów i nowych przestrzeni. Rynki narracyjne nowoczesnych mediów rozwijają się. Festiwal, który trwał kilka dni, teraz będzie trwał cały rok – mówi Adam Radoń. – Jednak dojście do tego etapu jest bardzo trudnym procesem. I trzeba się wykazać ogromną konsekwencją i determinacją, żeby to doprowadzić do końca – podsumowuje.
Organizatorzy i pomysłodawcy Centrum są nastawieni na edukację i wyławianie młodych talentów. Mają ambicję przekuwać „małe na początku talenty w wielkie możliwości”.
Oferta tej placówki nie będzie skierowana tylko do najmłodszych. Bogaty program usatysfakcjonuje także starsze pokolenie fanów gier i komiksu. – Chcemy odczarować gry komputerowe. Dziś jest z nimi tak, jak w latach 90. z fotografią. Trzeba było znać całą alchemię ciemni, wywoływaczy, utrwalaczy powiększalników i była to wiedza dostępna dla niewielu – mów Adam Radoń. Tak jest dziś z grami – wszyscy wiedzą, jak one działają, ale nie wiedzą, jak je stworzyć. A jednym z zadań, jakie będziemy realizowali, będzie przybliżenie tej wiedzy i pokazanie młodym ludziom, że to nie jest poza ich zasięgiem.
Zakończenie inwestycji zbliża się wielkimi krokami. Jest nadzieja, że 30., jubileuszowa edycja Międzynarodowego Festiwalu Komiksu i Gier Komputerowych odbędzie się już w nowej siedzibie Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej. •

Ten oraz inne artykuły dostępne są w nr 4 2018 Łódź Kreuje Innowacje.